Περιγραφη

• Ακούμε τους νέους; Κι αν τους ακούμε, μπορούμε να τους αντιμετωπίσουμε;
• Μήπως απαντούμε με παλιές “συνταγές” στις προκλήσεις της εποχής μας;
• Μήπως τα σύγχρονα προβλήματα μάς είναι άγνωστα και πιο περίπλοκα;

Ένας Συλλογικός Τόμος γραμμένος από 23 ειδικούς για να μας βοηθήσει να καταλάβουμε σε τί κόσμο μεγαλώνουν τα παιδιά μας και πώς μπορούμε να συνοδοιπορήσουμε μαζί τους, ανάμεσα στις νέες συμπληγάδες που είναι υποχρεωμένα να περάσουν.

ΘΕΜΑΤΑ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΙΚΟΥ ΤΟΜΟΥ:
Φιλία, Έρωτας, Βία, Πολιτική, Εφηβεία, Πίστη, Ενσυναίσθηση, Ελληνική γλώσσα, Γάμος, Εκπαίδευση, Πολιτισμός, Σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, Κατάθλιψη, Ελεύθερος χρόνος, Παιχνίδι, Ίντερνετ, Ναρκωτικά, Καταστροφή του πλανήτη, Ψυχογενής ανορεξία, Αναπηρία, Θάνατος κ.ά.

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Ανοίγω την πόρτα της τάξης. Δε με περιμένουν εκπλήξεις. Έφηβοι ακίνητοι, αμίλητοι περιμένουν να τους μεταδώσω τη… σοφία μου. Η… απλώς θα με ανεχτούν, περιμένοντας να χτυπήσει το κουδούνι. Θέλω να τους ακούσω αλλά δεν έχω χρόνο. Εδώ δεν έχω χρόνο ούτε καν να αξιολογήσω το τι αφήνω πίσω μου. Νομίζω πως βοηθώ. Νομίζω πως διδάσκω. Νομίζω πως έχω απήχηση. Πως όμως να μάθω την αλήθεια;
Όταν βρισκόμουν στα ίδια θρανία, η φωνή μου δεν ενδιέφερε κανέναν. Ούτε που θυμάμαι πότε ακούστηκε τελευταία φορά. Μέχρι που, μαζί με τους συνομηλίκους μου, παραιτηθήκαμε οριστικά, ακολουθώντας τις απαιτήσεις ενός συστήματος φτιαγμένου από κουφούς για μουγγούς. Απαίδευτος στην ακρόαση, αδίδαχτος στις μεθόδους, εγώ, μια αναπόφευκτη ανακύκλωση της σιωπής.
Το χέρι μου αγγίζει το πόμολο. Αναρωτιέμαι: Αλλάζει η μοίρα των ανθρώπων; Πως αναπληρώνονται τα κενά της διαπαιδαγώγησης και της εκπαίδευσής μου; Μπορώ να επιλέξω άλλη οδό από την πεπατημένη;
Το αποφασίζω: Έστω για μια φορά θα σιωπήσω για ν᾽ ακούσω τη σιωπή των ακροατών μου. Μπαίνω. Στέκομαι μπροστά στους μαθητές μου. Περιμένουν. Σιωπώ. Αμηχανία.
«Λέω σήμερα να ακούσω εσάς».
Απορία. Η σιωπή επιμένει.
«Λοιπόν; Τι σας ενδιαφέρει πραγματικά;»
Ακόμη σιωπή. Όμως στα μάτια τους το τέλμα της ανίας αρχίζει δειλά να κυματίζει. Κι αν δεν ακούω φθόγγους, στήνω αυτί ν᾽ ακούσω τον κυματισμό. Ξεχνώ τις βεβαιότητές μου και παραδίδομαι σε πέλαγα γεμάτα απρόοπτα ερωτήματα, άγνωστες καταστάσεις, πόνους και κόπους νέους και τόσο παλιούς, καημούς ανομολόγητους, που αν δεν κραυγάσουν επειγόντως, θα παιδέψουν για χρόνια τις ψυχές κι αργότερα τα κορμιά τους.
Ακούω! Η Μάρθα έμαθε πως έχει την καλύτερη οικογένεια. Κι όμως κάτι απροσδιόριστο την πνίγει. Ο Σάββας δε βρίσκει την ώρα να ξαναβυθιστεί σε μια οθόνη. Ξέχασε να γελάει, ξέχασε να μιλάει. Μόνο ζει τις ζωές ανύπαρκτων ηρώων με ανύπαρκτους φίλους. Η Εριφύλη νομίζει πως όλες οι συμφορές έχουν πέσει στο κεφάλι της. Κι ας έχει όλα τα καλά του Θεού. Ο Άρης έχει μπερδέψει τις Θερμοπύλες με το ᾽21 και κατά βάθος ούτε που ξέρει τι χρησιμεύουν όλες αυτές οι γνώσεις για το παρελθόν. Η Άννα φοράει μακρυμάνικο στη λιακάδα για να μην φαίνονται οι μελανιές στα χέρια της από εκείνα που έγιναν χθες στο σπίτι της. Ο Χρίστος το έχει ήδη αποφασίσει: Πιο καλή η μοναξιά από γάμους και δεσμεύσεις. Ο Νικόλας φοβάται πως θα ξανάρθει εκείνη η δύσπνοια σαν να μη του φτάνει ο αέρας. Είναι από τότε που ο συμπαίκτης του στο μπάσκετ σκοτώθηκε. Ο Οδυσσέας δεν ξέρει τι να κάνει. Όταν αρνήθηκε να μείνει το βράδυ σπίτι της, η κοπέλα του του πέταξε κατάμουτρα πως δεν είναι ικανός άντρας. Η Μαρίνα νομίζει πως είναι χοντρή. Έχει σταματήσει πια να τρώει. Τα ρούχα πλέουν απάνω της, όμως εκείνη είναι βέβαιη: Όλοι απεχθάνονται το πάχος της. Ο Βαγγέλης δεν έχει πια ούτε λεπτό ελεύθερο. Οι υποχρεώσεις του δεν χωράνε στο εικοσιτετράωρο. Πρέπει να κόψει και τον ύπνο. Ο Πάνος λατρεύει τη γιαγιά του, δεν ανάβουνε όμως πια μαζί το καντηλάκι. Η πίστη του φαίνεται πια μια τελειωμένη υπόθεση. Ο Πέτρος γυρίζει τα βράδια κάνοντας γκράφιτι. Όσο και ν᾽ αργήσει, κανείς δεν ανησυχεί. Η Κατερίνα χαμογελάει, το χαμόγελό της όμως είναι μέρα με τη μέρα και πιο πικρό. Οι συμμαθητές της σχολιάζουν κάθε λέξη που βγαίνει απ᾽ το στόμα της. Στα διαλείμματα υπάρχουν στιγμές που φοβάται πως θα την χτυπήσουν. Η Χριστιάνα το έχει πάρει απόφαση: Δεν την ακούει κανείς. Δεν την καταλαβαίνει κανείς. Είναι μόνη ανάμεσα σε ξένους. Κι άλλα… κι άλλα.
Νιώθω τις δυνάμεις μου να μ᾽ αφήνουν. Ήθελα ν᾽ ακούσω και τώρα βρίσκομαι αδύναμος να απαντήσω, περιφερόμενος ανάμεσα σε προβλήματα άγνωστα και περίπλοκα. Άλλα από αυτά παρουσιάστηκαν όταν είχα ξεχάσει πια τι σημαίνει να είσαι έφηβος. Και άλλα μου θύμισαν δικά μου ανεξόφλητα γραμμάτια, καταχωνιασμένα στη σοφίτα της σκονισμένης μου εφηβείας.
Πόσο τρομακτικό! Και πόσο υπέροχο! Κολυμπάμε στο ίδιο πέλαγος, κι εγώ κι οι μαθητές μου. Και για μένα και γι᾽ αυτούς τίποτε δεν λύνεται οριστικά και τίποτε δεν είναι καταδικασμένο. Οι ετικέτες αλλάζουν. Από πίσω όμως ο ίδιος φόβος, οι ίδιες ελπίδες, η ίδια ανάγκη για αγάπη, η ίδια πληγή από την εγκατάλειψη, η ίδια χαρά μπροστά στο μεγαλείο καλών ανθρώπων, η ίδια απορία για το τι κρύβεται πίσω από το γαλάζιο τ᾽ ουρανού.
Ο κόσμος προχωρά. Ανάμεσα σε νέες συμπληγάδες, σε νέες Σειρήνες, σε νέους Κύκλωπες. Το μυαλό αναζητά νέα γνώση για να παλέψει. Η καρδιά αναζητά νέα πνοή για ν᾽ αντέξει.
Κι έρχεται το βιβλίο αυτό. Ανάμεσα στους συγγραφείς, ο καθένας στη σκοπιά του, στον προορισμό του, στο μετερίζι του. Ελπίδα μοναδική να βρεθούμε μαζί. Να μοιραστούμε τους καρπούς του μόχθου μας. Άλλος αφοσιωμένος στη θεραπεία της ψυχής, άλλος στην επιστήμη που επέλεξε, άλλος στην εκκλησιαστική του διακονία, άλλος στον παιδαγωγικό του ρόλο. Κανείς δεν έχει τα πάντα. Κι όλοι έχουμε κάτι να προσφέρουμε. Κοινός στόχος να μάθουμε να ακούμε τους νέους και να καταφέρουμε να γίνουμε ακουστοί από αυτούς. Μας παρακολουθούν και δοκιμάζουν την ωριμότητα και την ετοιμότητά μας.
Δεν υπάρχουμε αν δεν ακούμε τους νεότερους, τους μαθητές μας, τα παιδιά μας, όλους αυτούς, που αύριο θα κληρονομήσουν τη γη. Κι είναι κρίμα να περάσουμε από τη ζωή τους αδιάφοροι και περιττοί. Ας μάθουμε να ακούμε. Κι αφού ακούσουμε, ας έχουμε οπλιστεί με γνώσεις και τρόπους, ώστε να τους ανοίξουμε εναλλακτικούς δρόμους σκέψης αλλά και αντιμετώπισης όλων των καινούργιων προκλήσεων που φέρνει η εποχή μας.

Ηλίας Λιαμής