Την 1η Ιουνίου, στο πάρκο των σιδηροδρόμων της Καλαμάτας, στη διάρκεια της γιορτής των λουλουδιών της πόλης, έγινε και η τελετή της απονομής του Βραβείου Κοινωνικού και Πολιτικού δοκιμίου, που η Νομαρχία Μεσσηνίας έχει αθλοθετήσει, από το 1999, στη μνήμη του πρώτου εκλεγμένου νομάρχη της Παναγιώτη Φωτέα. Είναι συγκινητικό να συνδέεται η έκφραση τιμής σ’ ένα πρόσωπο που σφράγισε με την πολιτική και πνευματική δράση του ένα θεσμό της τοπικής αυτοδιοίκησης, από τα βάθρα της Δημοκρατίας, με ένα βραβείο σε συγγραφέα που το έργο του εκφράζει τις αξίες τις οποίες αυτός άφησε παρακαταθήκη στους νεότερους. Ο Παναγιώτης Φωτέας γεννήθηκε στην Καρδαμύλη της Μεσσηνιακής Μάνης και μπήκε στον πολιτικό στίβο όχι μόνον ως πολιτικός, αλλά και ως διανοούμενος.Η δράση του, μέσα από ανώτερα δημόσια αξιώματα που έλαβε μέχρι την εκλογή του ως Νομάρχη, πηγαίνει παράλληλα με ένα πλούσιο πνευματικό έργο. Έργο που διαπνέεται από εθνικές και οικουμενικές αξίες. Και πάνω απ’ όλα πολιτικές αξίες, που σήμερα, μέσα στην κρίση αξιών που βιώνουμε, ηχούν σαν σειρήνες, σαν σάλπιγγες εγρήγορσης, αφύπνισης και δράσης σε ατομικό αλλά κυρίως σε εθνικό επίπεδο. Γιατί το αίσθημα της ιστορικής εθνικής συνείδησης και ευθύνης τον ενέπνεαν να παρεμβαίνει και να υπενθυμίζει τις υποχρεώσεις των νεοελλήνων: Προσήλωση και σεβασμός στην Πατρίδα, την ορθόδοξη πίστη, την οικογένεια και την παιδεία. Η σεμνότητα, η διαλλακτικότητα, η σύνεση και η μετριοπάθεια, αλλά και η αισιοδοξία ήταν οι αρχές του.
Στα δεκαπέντε χρόνια που απονέμεται αυτό το βραβείο έχουν τιμηθεί μεγάλα ονόματα του σύγχρονου ελληνικού πνεύματος, που υπηρετούν τις ίδιες αξίες μ’ αυτές που μας άφησε παρακαταθήκη ο αείμνηστος Παναγιώτης Φωτέας. Και σ’ αυτά τα χρόνιο μόνο δύο γυναίκες έχουν τιμηθεί με το βραβείο. Η διακεκριμένη και διεθνώς καθηγήτρια βυζαντινών σπουδών Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ και φέτος η ομότιμη καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Μερόπη Νικολάου Σπυροπούλου, για το βιβλίο της “Με πίστη και αισιοδοξία για ένα καλύτερο αύριο” (εκδόσεις Αρχονταρίκι, 2012). Η κ. Σπυροπούλου, παράλληλα με το επιστημονικό της έργο, για το οποίο έχει τιμηθεί και διεθνώς, έχει αναπτύξει πολύπλευρη κοινωνική δράση. Είναι μέλος πολλών Πολιτιστικών Σωματείων και έχει δώσει πλήθος διαλέξεων. Αρθρογραφεί σε διάφορα έντυπα σε θέματα παιδείας, υγείας και κοινωνικού προβληματισμού. Σε όλο το συγγραφικό έργο της, πέραν αυτού, του καθαρά επιστημονικού χαρακτήρα, εκφράζει την αγωνία της για το μέλλον της οικογένειας, των νέων, της ελληνικής παιδείας. Των αξιών της Ορθόδοξης πίστης και του ελληνικού πολιτισμού. Ο λόγος της απέριττος, συγκινεί και αφυπνίζει, γιατί η ίδια δονείται από την αγωνία ενός αβέβαιου μέλλοντος. Προβάλλει όμως διεξόδους από την κρίση, στηριζόμενη στις δυνάμεις και τις αξίες του ίδιου του ελληνισμού και καλεί σε εγρήγορση. Και αυτά τα αισθήματα αγωνίας και ελπίδας εκφράζει και με το βιβλίο της που βραβεύθηκε με το Βραβείο Παναγιώτη Φωτέα, όπως και με όλα τα προηγούμενα βιβλία της.
Η αθλοθέτηση του ετήσιου αυτού βραβείου πολιτικού και κοινωνικού δοκιμίου, είδους έγκυρου επιστημονικού λόγου, που ταυτόχρονα με απλότητα και λογοτεχνικές αρετές, αντιμάχεται τις σημερινές μορφές επικοινωνίας και λόγου, που υπηρετούν τον εντυπωσιασμό, χωρίς βάθος και περίσκεψη και αίσθημα ευθύνης στον πολιτισμό και την ιστορία της πατρίδας μας. Συγχρόνως όμως, και κυρίως, υπηρετεί τη Μνήμη και τα Πρότυπα, τα οποία ως χώρα και ως κοινωνία έχουμε απόλυτη ανάγκη.
Νίκη Καλτσόγια-Τουρναβίτη
Ομότιμη Καθηγήτρια Παντείου Πανεπιστημίου
Πρόεδρος Επιτροπής Βραβείου “Παναγιώτη Φωτέα”