Περιγραφη

Κείμενα μικρά, καθημερινής ζωής, που θυμίζουν σε ὅλους μας κάποια δικά μας “επεισόδια της ζωής” και μας κρατούν συντροφιά τις ώρες της ησυχίας η της μοναξιάς…

“Φιάλη ριγμένη στο πέλαγο είναι ο,τι γράφεις για τούς συνανθρώπους σου, στούς δύσκολους τούτους καιρούς. Δεν πειράζει. Εσύ θα έχεις κάνει το χρέος σου και αυτό είναι το μόνο βέβαιο μέσ’ την αβεβαιότητα των πάντων. Οσο γι’ αυτά που κρύβονται στην φιάλη, κάποτε ίσως θα τα βρη μια ψυχή αδελφή σε ένα έρημο ακρογιάλι”.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΣΑΤΣΟΣ

“Σου προσφέρω ο,τι μπορώ, μου δίνεις αυτό που δεν έχω”.

Την πρώτη φορά που άκουσα αυτήν την ρήση, από τον σεβαστό Καθηγητή της Φιλοσοφίας και Προέδρο των Ομοτίμων Καθηγητών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Γεώργιον Α. Μποζώνη, αναλογίστηκα το πόσο καίρια εκφράζει και οριοθετεί την ακριβή έννοια της λέξεως “μέθεξις”.
Με την επανάληψή της, σε διάφορες φιλοσοφικού περιεχομένου ομιλίες του, άρχισα να συνειδητοποιώ ότι, στην ουσία, αυτή η φράση εκφράζει και την αλήθεια που υπηρετεί, αλλά και βιώνει, ο κάθε άνθρωπος που προσπαθεί να ακουμπήσει στο χαρτι όσα του υπαγορεύει η σκέψη του, με σκοπό αυτά να διαβαστούν από άλλους. Εννοώ ότι, έχοντας πάρει ο καθένας – από όσα έζησε, ένιωσε, διάβασε, είδε η άκουσε – στις διάφορες φάσεις της ζωής του, “αυτά που δεν είχε”, επιχειρεί κάποτε, ανασύροντάς τα από το θησαυροφυλάκιο της συνείδησής του, να καταγράψει και να “προσφέρει ο,τι μπορεί”, θεωρώντας το άξιο να αποτυπωθεί και να δημοσιοποιηθεί.
Αυτό ακριβώς συνέβη και με τα διηγήματα που περιλαμβάνονται σ’ αυτό το βιβλίο. Το καθένα – εκτός από το προτελευταίο, που είναι εντελώς φανταστικό – έχει ως αφετηρία του ένα πραγματικό γεγονός. Ένα επεισόδιο, το οποίο είτε το ζήσαμε, ο άνδρας μου η εγώ, είτε μας το διηγήθηκαν. Εδώ, καταγράφεται με τις προεκτάσεις που πήρε, στην συνέχεια, τόσο από την εσωτερική ανάπλαση που υπέστη, όσο και από τους άηχους συναισθηματικούς κραδασμούς που μας προκάλεσε.
Τον τίτλο του βιβλίου τον υπαγόρευσε ο ορισμός και η επεξήγηση που υπάρχει, για την λέξη “επεισόδιο”, στο λεξικό του Καθηγητού κ. Γιώργου Μπαμπινιώτη. Λεει: “Η αρχαία λέξη “επεισόδιον” προσδιόριζε αρχικά το διαλογικό μέρος της τραγωδίας, το οποίο παρεμβάλλεται μεταξύ δύο χορικών, επειδή, στην αρχαϊκή μορφη της, τα χορικά κάλυπταν μεγαλύτερη έκταση του έργου από τούς διαλόγους. Επειδή, όμως, αργότερα, η κύρια δράση του έργου εκτυλισσόταν στα διαλογικά μέρη και η έμφαση τέθηκε εκεί, η λέξη δήλωσε γενικότερα το συμβάν, το άξιο λόγου περιστατικό”.
Θεώρησα, λοιπόν, ότι αυτά τα “συμβάντα” αποτελούσαν περιστατικά που διεκδικούσαν την ουσιαστική αξία του σύντομου λόγου. Γι’ αυτό και κανενός η αφήγηση δεν υπερβαίνει τις 1.800, περίπου, λέξεις. Ετσι, έχω και την ενδόμυχη ελπίδα ότι, ίσως, θα διαβαστούν και από νέους, σε ηλικία, αναγνώστες, οι οποίοι, μέσα στην λαχανιασμένη βιασύνη των καιρών μας και με την προσήλωση της ματιάς τους στα επιτεύγματα της τεχνολογίας, μοιάζει ότι απωθούνται από τα μακρόσυρτα κείμενα.
Εξ άλλου, όπως αναφέρει στους “Αφορισμούς και Διαλογισμούς” του ο αείμνηστος Κωνσταντίνος Τσάτσος: “Φιάλη ριγμένη στο πέλαγο είναι ο,τι γράφεις για τους συνανθρώπους σου, στους δύσκολους τούτους καιρούς. Δεν πειράζει. Εσύ θα έχεις κάνει το χρέος σου και αυτό είναι το μόνο βέβαιο μέσ’ την αβεβαιότητα των πάντων. Οσο γι’ αυτά που κρύβονται στην φιάλη, κάποτε ίσως θα τα βρη μια ψυχή αδελφή σε ένα έρημο ακρογιάλι”.
Το ποίημα, επίσης, που προηγείται των κειμένων, προέρχεται από την Συλλογή “Ποιήματα” του Κωνσταντίνου Τσάτσου, του οποίου το ποιητικό έργο, νομίζω ότι, δεν είναι πολύ ευρύτερα γνωστό. Εχω την εντύπωση ότι, το ποίημα αυτό, ιδιαιτέρως προσφιλές σ’ εμένα, εκφράζει, υπαινικτικά και διαισθητικά, την χαμηλόφωνη μουσική υπόκρουση που θα ταίριαζε στα κείμενα, σαν απόηχος της μυστικής σύνθεσης, που εκπέμπεται από τις ανθρώπινες σχέσεις. Αυτές, που “δεν χρειάζονται πολλά” για να μεταγγίσουν στις καρδιές την ευλογία ενός γνώριμου στοργικού βλέμματος, ενός χαμόγελου συμπαράστασης και κατανόησης.
Με τις ίδιες σκέψεις, επέλεξα να παραθέσω στο τέλος των αφηγημάτων, αντι για επίλογο, ένα πολύ μικρό κείμενο του αείμνηστου Χρήστου Μαλεβίτση, που περιλαμβάνεται στο βιβλίο του “Εφημερία”.
Αυτό το πολύτιμο, για μένα, κείμενο, με τις λίγες μόνο γραμμές του, εκφράζει και συνοψίζει όλα όσα, σε τελική ανάλυση, προσπάθησα να πω με τα αφηγήματά μου.
Κλείνω αυτό το προλογικό σημείωμα, με τις θερμές ευχαριστίες μου προς τον Διευθυντή των Εκδόσεων “Αρχονταρίκι”, κ. Νίκο Σαμπαζιώτη, και τούς άξιους συνεργάτες του, για την αγάπη με την οποία επιμελήθηκαν την έκδοση και αυτού του βιβλίου μου.